Wbrew temu, co się może komuś wydawać, praca detektywa niezupełnie wygląda tak, jak się ją przedstawia w serialach, filmach czy powieściach. W zasadzie nie powinno to nikogo dziwić, ponieważ fikcja ma się sprzedawać, a nie doszło by do tego, gdyby opisać wszystko zgodnie z faktami.
Zacznijmy od tego, iż detektywem nie może zostać pierwsza lepsza osoba wzięta z ulicy. Ta praca wymaga doświadczenia. Zasady, które określa ustawa są bardzo rygorystyczne. Co prawda kryterium wieku nie jest może zbyt wygórowane, bo wystarczy mieć ukończone 21 lat, niemniej jednak trzeba mieć również minimum wykształcenie średnie, co akurat też nie należy do najbardziej wyśrubowanych obowiązków do spełnienia. Trzeba też być obywatelem Rzeczpospolitej Polskiej lub któregoś z krajów członkowskich Unii Europejskiej oraz mieć za sobą naukę w szkole policyjnej lub szkole o profilu detektywistycznym. Tak, są takie szkoły.
Detektywem może zostać na przykład były policjant bądź adwokat, sędzia, prokurator, czy inny pracownik władzy sądowniczej lub organów ścigania, jednak historia jego służby musi być bez zarzutu i nie może być karany. Karalność to rzecz, która niemal automatycznie przekreśla szanse na zostanie detektywem.
Ponadto, rzeczony policjant, czy osoba związana z sądem bądź prokuraturą, która chce zostać detektywem, musi okazać świadectwo pracy, z którego jasno wynika, iż swoją służbę czy pracę zakończyła z powodu ustania umowy o pracę, nie mogła zostać dyscyplinarnie zwolniona z pracy czy usunięta ze stanowiska.
Kiedy już spełni się te i jeszcze inne ważne kryteria zapisane w 29 artykule, w punkcie pierwszym ustawy o usługach detektywistycznych z dnia 6 lipca 2001 roku z późniejszymi nowelizacjami i uzyska się tak upragnioną licencję detektywa, praca w tym zawodzie wcale nie wygląda tak, jak to się mogło wydawać na podstawie doniesień medialnych czy książkowych. Jedyne, na co można liczyć to znajomości w policji, jeżeli się takowe posiadało pracując w policji.
Cała reszta to kwestia wieloletniego przygotowania i pracy operacyjnej w terenie i z naprawdę różnymi ludźmi. Tylko dzięki doświadczeniu własnemu, zdobytemu podczas wykonywania tego trudnego zawodu można się nauczyć tego, co jest ważne, a co można pominąć.
Kto może zostać detektywem? Każdy. Z tym, że dotyczy to tylko osób, które są gotowe dosłownie na wszystko i które mają na tyle dużo cierpliwości, by nie denerwować się, gdy to „wszystko” przychodzi bardzo powoli.